Tüketici Hakları Mücadelesinde Tarihi Adım

Kökeni eski dönemlere dayanan tüketici hakları mücadelesi, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de 90’lı yılların başından itibaren hız kazanmıştır.

Özellikle Avrupa Birliği uyum sürecinin de etkisiyle 1995 yılında çıkarılan ilk tüketici yasası, tüketicilerin temel ve evrensel tüketici haklarının varolduğu, korunmaya değer olduğunu kabul etmektedir.

Ülkemizin de taraf olduğu Birleşmiş Milletler Tüketici Hakları Evrensel Bildirgesi’nde sayılan temel ve evrensel tüketici hakları mücadelesinin “olmazsa olmaz” unsuru, tüketici örgütlenmesidir. Nitekim Anayasamızın 172. maddesi ile devletin tüketicilerin örgütlenmesini sağlamakla yükümlü olduğu belirtilmekte, yürürlükteki tüketici haklarına ilişkin tüm hukuk düzenlemelerinde de; tüketicinin, tüketici örgütleri aracılığı ile temsil edileceği önemle vurgulanmaktadır.

Bu kapsamda 90’lı yıllarda başlayan Türkiye tüketici hakları mücadelesi içinde çok sayıda tüketici derneği ve vakfı kurularak, ülkemiz tüketicisinin haklarına ulaşmaları, yaşam kalitesinin arttırılması yönünde çok başarılı çalışmalar gerçekleştirmişlerdir.

Büyüyen Türkiye, gelişen ve değişen küresel ekonomik zemin nedeniyle tüketici örgütlenmesi son on yıllık zaman diliminde, çatı örgütlerini oluşturmaya başlamış ve tüketici derneklerinin içinde olduğu tüketici federasyonları kurulmuştur. Tüketici federasyonları, özellikle kamu-sivil toplum ilişkisinde, tüketicinin temsil hakkının kullanılmasına yönelik çalışmaları ile ülkemiz tüketici hareketinin gelişmesinde önemli katkılar sağlamıştır.­

Teknoloji ve küreselleşmedeki hızlı değişimin küresel ekonominin mimarisinde oluşturduğu değişiklik, artan nüfus hareketliliği, tüketicinin temsilinin en üst düzeyde yeniden kurgulanması gereğini de beraberinde getirmiştir. Bu gerekliliğin ortaya çıkmasıyla mevcut tüketici federasyonları, uzlaşma kültürünün deneyimini, tüketici konfederasyonu olarak yaşama geçirme yönünde çalışmalar yapmışlardır.

Gelinen aşama itibariyle işçi, memur, sanayici, esnaf ve tacirin örgütlenmesinde konfederasyon noktasına ulaşan örgütlenme modeli, Türkiye’de ilk kez nüfusun tamamının oluşturduğu tüketici kitlesi için de yaşama geçirilmektedir.

         Bu çalışmalar sonucunda; Tüketici Birliği Federasyonu (TBF), Tüketici ve Çevre Dernekleri Federasyonu (TÜÇEDEF) ve Tüketici Dernekleri Federasyonu (TÜDEF), Tüketici Konfederasyonu Girişimi’ni oluşturmuş bulunmaktadır. Tüketici Konfederasyonu Girişimi hedeflenen noktaya olan yolculuğunu, önümüzdeki aylarda başarı ile sonuçlandırmak ve ülkemizin ilk Tüketici Konfederasyonu’nu kurumsal olarak yapılandırmak kararlılığındadır.

Sivil toplum örgütü anlayışındaki mutabakat ve her türlü farklılığın, Tüketici Konfederasyonu Girişimi çalışmasını zenginleştirecek, değerli ve önemli bir kazanım olduğuna ilişkin temel kabulden yola çıkarak;

Eşit paydaş anlayışı ve uzlaşma kültürü ekseninde; tüketici örgütlenmesini konfederasyon seviyesine ulaştırmanın, ülkemiz tüketicisinin hak arayışına ilişkin mücadelede daha yetkin ve kuşatıcı olacağına,

Tüketici Konfederasyonu Girişimi olarak kamu otoritesi nezdinde konfederasyon kimliği ile gerçekleştireceğimiz daha kuşatıcı tüketici temsiliyeti ile karar alma mekanizmalarına toplumun iradesinin etkin şekilde yansımasında çok önemli katkılar yapacağımıza inanıyoruz.

Tüketici Konfederasyonu Girişimi ve sonrasında planlandığı gibi bu birlikteliğin konfederasyon kimliğine bürünmesiyle ülkemizde çalışma gerçekleştiren çok sayıdaki tüketici örgütünün tek bir çatı altında güçlerini birleştirecek olmaları sağlanacak, tüketici hakları mücadelesi daha etkin ve sonuç getirecek bir kulvarda yoluna devam edecektir. Bu çerçevede federasyon niteliğindeki tüketici örgütlerinin Tüketici Konfederasyonu Girişimi bünyesinde birlikteliğinin önemli ve gerekli olduğunu değerlendiriyoruz.

Küreselleşen ekonomide ve özellikle AB uyum sürecinde tüketicinin uluslararası zeminde konfederasyon eliyle temsili ve iletişimin önemli olduğu kuşkusuzdur. Tüketici Konfederasyonu Girişimi, bu önemli işlevi yerine getirme konusunda kararlıdır.

Türkiye tüketici hareketinde tarihi bir adım olarak nitelendirdiğimiz Tüketici Konfederasyonu Girişimi’nın ülkemizin demokratikleşme, haklarımızın korunması ve uygarlık sürecinde ilerleyişine katkı sağlayacağına olan inancımız tamdır.